Elektrik tesisatlarındaki en önemli ayrıntı elektrik enerjisinin güvenilir ve verimli bir şekilde dağıtılmasıdır. İnsan sağlığı ve elektronik cihazların güvenilir şekilde kullanımı için enerjinin güvenilir bir şekilde dağıtılması gerekmektedir. Elektrik panolarının yapım aşamasında kaliteli olan malzemelerin tercih edilmesi ve panoların periyodik olarak bakımının yapılması önemli bir ayrıntıdır.
Elektrik panoları kullanım alanlarına göre değişkenlik göstermektedir. Ev ve bina tipi yaşam alanlarında yer alan panolar standart bileşenler içermektedir. İş yeri ya da fabrika gibi alanlarda ise daha farklı panolar görülebilmektedir. Fiziksel olarak panolar çekmeceli ya da sabit olarak iki ayrı kategoriye ayrılabilmektedir. Voltaj açısından ise alçak, orta ve yüksek gerilim olarak kategorilendirilmektedir. Bu sebeple, elektrik panolarını farklı sınıflarda ve özelliklerde değerlendirmek gerekmektedir.
Elektrik Panosu Çeşitleri
Bir veya daha fazla kata sahip olan binalarda ufak elektrik sayaç panoları yer almaktadır. Elektrik panolarının içerisinde sigorta, elektrik sayacı, merdiven otomatiği, zil trafosu ve merkezi otomatik kesici bulunmaktadır. Elektrik panoları istenilen boyutlarda, sac kalınlığında ve boya kalitesinde üretilebilmektedir.
İş alanları için durum biraz daha farklıdır. Enerji ihtiyaçlarına göre gereksinimler farklılık gösterebilmektedir. Yüksek gerilime sahip olan iş sahalarında voltaj şiddeti yüksek geleceği için pano bileşenleri normal bina bileşenlerinden daha farklı olabilmektedir. Fabrika türü iş alanlarında ise tesislere elektrik dağıtım panoları aracılığıyla iletilmektedir.
Şebekeden alınan enerji direkt olarak DKP sacdan oluşturulan ana panolara bağlanmaktadır. Ana pano bileşenleri şalter, ölçü aletleri, sinyal lambaları ve kolon sigortalarıdır. Dağıtım tabloları ilave sac panoları ile entegre edilmektedir. Bu bölümde elektrik sigortası, şalter ve sinyal lambaları bulunmaktadır.
İnşaat halinde olan alanların ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için şantiye tabloları yer almaktadır. Tablolar tek ya da 2 parçalı olarak ön plana çıkmaktadır. Kaçak akım koruma rölesi, kolon sigortası ve sayaç bu bölümlerde yer almaktadır. Panolar DKP sacdan üretilir ve kilitli şekilde tutulması son derece önemlidir.
Elektrik Panosu Nasıl Yapılır?
Elektrik panosu bilgisayar ortamında projelendirilir. Panonun iskelet kısmının oluşturulabilmesi için özel yazılımlar bulunmaktadır. Yazılımlar aracılığıyla panoda yer alacak olan sac ölçüleri ortaya çıkartılır ve delinecek yerler hesaplanır. Sac işleme makinesine giden komutlar vasıtasıyla bilgisayar programında çizilen model elde edilir. Yapımın son aşamasında ise boyama kısmı yer almaktadır. Pano bağlantı ve kapakları boya işleminden sonra yapılır ve panolar montaja hazır hale getirilir.
Pano üretimi esnasında bara ve izolatörü, kablo pabuçları, iletkenler, kablo bağları, kablo kanalı ve klemensler yer alır. Bu parçaların çeşitliliği panonun kullanım alanına göre farklılık gösterebilmektedir. Elektrik panosu yapımında bulunan parçalar arasında hareket rayı, montaj plakaları, sabit raflar, hareketli raflar, unite ara contası ve pano lambasıyla lamba kapı anahtarı bulunmaktadır.
Elektrik Panosu Bakımı
İnsan sağlığı, iş ve işçi güvenliği için elektrik panosunun bakımının yapılması gerekmektedir. Periyodik olarak profesyoneller tarafından bakım çalışmalarının yapılması gerekir. Arıza durumlarında ise arıza giderilemezse yeni parçalar ile değişim yapılmalıdır. Bakım yapılırken pano enerjisinin kesilmesi gerekir. Ana giriş şalter değerinin ve kablo kesitinin rapora işlenmesi de önemlidir.
