Kaynak genel tanımıyla iki veya daha fazla parçanın ısı, basınç veya her ikisi ile parçalar soğudukça birleşim oluşturacak şekilde kaynaştırıldığı, endüstriyel bir imalat işlemidir. Kaynak genellikle metal ve termoplastik malzemelerin kaynaştırılmasında kullanılır. Bazı hallerde de ahşap malzemelerin kaynaklı imalatı yapılabilir. Kullanılan malzemelere bağlı olarak yapılan kaynaklı imalat, özel süreç ve tekniklerin kullanımını gerektirebilir.
Birleştirilen parçalar ‘’ana malzeme’’ olarak tanımlanır. Kaynaklı imalat sırasında kaynaştırmayı sağlayan ve proses sırasında ilave edilen malzemeye ise ‘’dolgu malzemesi’’ ya da ‘’sarf malzemesi’’ denir. Kullanılan sarf malzemeleri şunlar olabilir:
Sarf malzemesi elektrodu ( kaynaklı birleştirme sürecinde ark kaynağı uygulaması için) Ark kaynağı ya da gaz altı kaynağı uygulamasında metallerin eritilmesi için gereken ısının oluşturulması amacıyla elektrik enerjisi kullanılır. Elektrik enerjisinden elde edilen ısı enerjisi, metalin metale birleştirilmesi için kullanılır. Erimiş metaller kaynaştırılıp, soğutulduktan sonra ‘’bağlanma işlemi’’ tamamlanmış olur. Gaz altı kaynağı yapılırken temas noktasında metallerin eritilmesi için bir metal çubuk kullanılır. Gaz altı kaynağı metal çubuk yani ‘’elektrod’’ ile ana malzeme arasında bir elektrik arkı oluşması için uygun bir güç kaynağının kullanıldığı kaynak türüdür.
Kaynak yapılırken kullanılan sarf malzemelerin bileşiminin ana malzemeye benzer olması amaçlanır. Bu amaçla sarf malzemeleri seçilirken, ana malzeme ile dolgu maddesinin homojen bir kaynak meydana getirebilecek özellikte olmasına dikkat edilmelidir. Fakat kırılgan dökme demir kaynak işlemlerinde olduğu gibi farklı bileşimlere ve özelliklere sahip dolgu maddesinin kullanıldığı süreçler de vardır. Bu tip kaynaklara heterojen kaynaklar denir.
Kaynaklama işlemi tamamlandığında ortaya çıkan tamamlanmış kaynaklı bağlantı kısmı endüstriyel süreçte ‘’ kaynaklı bağlantı’’ olarak tanımlanır.
Kaynaklı imalat yapan çalışma ortamlarında yürütülen işlemler metalleri birleştirme, plastikleri birleştirme ya da ahşapları birleştirme olarak 3 ana başlık halinde incelenebilir.
Ana metali eritmeyen sert lehimleme ya da lehimlemenin tersine olarak metalleri birleştirme işleminde uygulanan kaynaklama, ana malzemeyi eriten yüksek ısının kullanıldığı bir süreçtir. Genellikle bu arada dolgu malzemesi kullanılır.
Yüksek sıcaklıktaki ısı, ana metalden daha güçlü olması gereken birleşmeyi sağlamak için soğuyan erimiş malzemeden oluşan bir kaynak havuzu oluşumuna neden olur. Basınç, ısının yanında veya tek başına bir kaynaklama oluşturmak için de kullanılabilir.
Kaynaklama sırasında erimiş dolgu materyallerinin kirlenmesini ya da oksitlenmesini önlemek için koruyucu gaz kullanımı da yararlıdır.
Plastik kaynağı yapımında malzemelerin kaynaştırılması için yüksek sıcaklık derecelerinde ısı kullanılır. İşlem 3 ana basamakta gerçekleştirilir:
Plastik kaynağı yöntemi uygulamasında birleştirme aşaması, harici ya da dahili ısıtma yöntemleri kullanılarak yapılır.
Ahşap malzemelerin kaynaştırılmasında, sürtünme sırasında açığa çıkan ısı kullanılır. Birleştirilecek malzemelerdeki parçaların birbirine bağlanması için, ana malzeme öncelikle büyük bir basınca maruz bırakılır. Daha sonra doğrusal sürtünme hareketinden elde edilen enerji ile ısı oluşturulur.
Böylece ahşap malzemelerin yapıştırıcı ya da çivi gibi birleştirici ekipmanlar olmadan saniyeler içinde birleştirilmesi sağlanır. İşlem son derece hızlı bir şekilde gerçekleştirilerek, ahşap kaynaklama süreci tamamlanır.
Kaynak kalite güvencesi kaynakların kalitesini test etmek ya da güvence altına almak ve kaynakların varlığını, yerini ve kaplama alanını doğrulamak için kullanılan teknolojik yöntem ve eylemler yardımı ile saptanması olarak tanımlanabilir. İki ya da daha fazla metali, plastiği ya da ahşabı birleştirmek için yapılan işlem uygun spesifikasyonlara göre yapılmadığı takdirde, yani yapılan kaynağın kalite şartlarını karşılamadığı hallerde, kaynak bölgesi kullanım ömrü boyunca karşılaştığı yükleri taşımada başarısız olarak kırılabilir.
Kaynak yapma işlemi tamamlandıktan sonra kaynağın uygun kalite ve doğruluğa sahip olduğunun saptanması için standart olarak belirlenmiş kaynak testleri ve analizleri yapılır. Bu testler genellikle ortaya konan ürün kalitesi ve gücüne odaklanan analiz yöntemleri kullanılarak yapılır. Kaynakların, kaynaklı imalat yeterlilik kriterlerine uygun olup olmadığının belirlenmesi için bazı standart teknolojik test ve analiz yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler ile kaynağın varlığı, konumu ve kapsamı kontrol edilebilir.
Kaynaklı imalat hakkında daha detaylı bilgi almak için lütfen iletişim bilgilerimiz kullanarak bizimle temasa geçin.
